We reizen deze keer af naar Schotland voor een roadtrip, een mooie rondreis met een huurauto. Ik ben erg benieuwd, want we zijn qua natuur de laatste tijd een beetje verwend, vooral na IJsland … Misschien vinden we het, behalve mooi, wel een beetje saai!
Weliswaar is eind juni de beste reistijd voor Schotland, maar het land staat bekend om de groene natuur en dat komt niet vanzelf. Daar is regen voor nodig en dus stouwen we onze koffers vol met regenjassen en -broeken, waterdichte schoenen, paraplu’s en sneldrogende kleding.
Edinburgh
Onze reis begint met een middagje Edinburgh, de hoofdstad van Schotland. Natuurlijk is een middag veel te kort, maar we gaan tenslotte voor een roadtrip door de hooglanden en niet voor een citytripje. Toch vind ik een Schotlandreis zonder Edinburgh niet compleet en dus maken we een stadswandeling van een paar uur om zo een eerste indruk te krijgen.
Het mooie, hooggelegen Edinburgh Castle mag je niet missen en ook de oude stad met de bijzondere smalle steegjes, de zogenaamde ‘closes’ zijn leuk om te zien. Tevens heeft de stad nogal wat hoogteverschil, waardoor je af en toe prachtige vergezichten hebt. Voor meer info: zie het collega verslag “Edinburgh, parel van Schotland” op deze site.
Treinreis
Ik heb me laten vertellen dat Schotland bij uitstek geschikt is om per trein te reizen. Zodoende vertrekken we de tweede dag al vroeg met Scotrail vanaf het grote centraal station in Edinburgh. Beetje gesleep met de koffers, maar dat moet dan maar!
Allereerst gaan we over de Forth railway bridge, een grote stalen spoorbrug om vervolgens dwars door de ‘highlands’ via allerlei kleine stationnetjes naar het noordelijk gelegen Inverness te reizen. De reis duurt in totaal 3,5 uur en het uitzicht is geweldig en zeer afwisselend.
Autohuur
Onze huurauto staat klaar in Inverness. Hier begint de eigenlijke roadtrip: 11 dagen met 10 overnachtingen in allemaal verschillende accommodaties. Leven uit de koffer, zoals dat heet.
Omdat in Schotland links gereden wordt hebben we een huurauto met automatische schakelbak gekozen. Gas geven of remmen en heel goed op het verkeer letten zonder ook nog te moeten schakelen.
Links rijden is even wennen, vooral de eerste dagen pakken we zo hier en daar een stoeprandje, maar uiteindelijk is het goed te doen.
TIP: bespaar niet op de kosten van je huurauto voor een rondreis. Ruimte, met name voor je bagage, is heel prettig als je een langere tijd zo goed als in je auto leeft.
B&B, guesthouses, apartementen en hotels
Onze eerste overnachting is in een stadshotel vlakbij het station in Edinburgh. Groot, druk, op een zeer centrale ligging in de binnenstad maar onze tweede nacht brengen we door in een gezellig familiehotel in de middle of nowhere. De tegenstelling met gisteren is natuurlijk enorm, “wow” wat een uitzicht vanuit onze kamer!
Prachtige groene heuvels, schaapjes in het weiland en in de verte de Atlantische oceaan. Niet onbelangrijk dat het weer erg meezit, de lucht is helderblauw, de zon staat hoog aan de hemel en het is 23 graden met een beetje wind. Heerlijk!
Tijdens de reis verblijven we verschillende keren in een B&B of guesthouse, een kamer met Schots ontbijt bij iemand thuis. Hoewel ik van te voren een beetje bang was dat we dan de hele avond met de gastgevers moesten optrekken, blijkt dat totaal ongegrond. Hele aardige, behulpzame mensen, die zich alleen laten zien bij aankomst en bij het ontbijt.
We krijgen mooie schone kamers, sommige met zithoek, goede badkamers met shampoos en zeepjes en een aparte ontbijtruimte voor gasten. De enige aanmerking die we hebben, maar dat geldt evengoed voor de hotels, is dat de standaardmaat van een 2 persoonsbed 130-150 meter breed is en dat is best krap. Zeker als het warm is!
Vanwege het klimaat in Schotland is het niet gebruikelijk, en meestal ook niet nodig, dat men airco heeft. Maar ja, wij hebben hoge temperaturen met schitterend weer ... Behalve de typische B&B'’s wilde ik ook persé een nacht in een echt Schots kasteel doorbrengen en dat is gelukt: het Atholl Palace hotel in Pitlochry.
Een prachtig kasteel met mooi uitzicht. De kamers zijn niet super bijzonder, net als het diner en ontbijt, maar het is gewoon leuk om in zo’n mooi kasteel te slapen. Check, kan ik afvinken!
Schots ontbijt
Terug naar de tweede dag. Die begint op zijn Schots: een ontbijt met worstjes, bonen, champignons, eieren (geklutst, gekookt, gebakken of gepocheerd, wat je maar wil), gebakken tomaten en ‘black pudding’, een gebakken schijf bloedworst. Tegen verwachting in krijgen we het meeste weg en eigenlijk vinden we het nog best lekker ook.
Maarrr ... na wat onderling overleg en rekenwerk besluiten we dat we om de dag voor het Schotse te gaan en de andere dag gewoon continentaal met een toastje met jam, ham of kaas en yoghurt met fruit en granen, want als we dit iedere dag gaan eten hebben we na 11 dagen minimaal 20 eieren op en dat lijkt ons geen goed plan. En dan heb ik het alleen nog maar over de eieren!
Roadtrip
Ik dwaal af, het gaat tenslotte om wat we gezien hebben tijdens de rondreis. Let wel: hoewel Schotland uitstekend geschikt is voor wandeltochten, doen wij het meeste met de auto. Ik ga de reis verder niet van dag tot dag beschrijven maar een overzicht geven van wat wij onderweg allemaal gezien hebben, en dat is héél veel moois.
Wij rijden per dag ca 100 mijl (= 160 kilometer) op ons gemak. Kan ook niet anders, want de meeste wegen die wij nemen zijn de zogenaamde ‘single track’ wegen, smalle éénbaans weggetjes waar ‘passing places’ zijn om je eventuele tegenligger te laten passeren.
Doordat we niet harder dan tussen de 30-50 kilometer per uur rijden kunnen we rustig naar buiten kijken. We stoppen om de haverklap vanwege een prachtig vergezicht of om een bloemetje, vogeltje of ander dier te spotten. En niet zelden omdat we móeten stoppen vanwege één of ander beest op de weg. Zó leuk! Soms liggen ze gewoon midden op de weg te slapen!
Munro’s en Glens
Een Munro noemen ze in Schotland een berg die minstens 914,4 meter (3000 voet) hoog is. Officieel zijn er 282 munro’s te beklimmen in Schotland en de bekendste is de Ben Nevis. Wij klimmen natuurlijk niet, maar rijden met de auto in de glen tussen de munro’s door.
Glen is het Schotse woord voor een vallei die is ontstaan door een uitgesleten gletsjer, meestal U-vormig, vaak breed en met een heel wijds uitzicht.
Wij rijden onder andere door Glencoe, zó verschrikkelijk mooi, allerlei kleuren groen met paarse heide erdoor, afgewisseld met af en toe een prachtig loch en een geweldig uitzicht op Munro’s.
Lochs
Op weg naar Isle of Skye komen we langs het schitterende Loch Maree, bekend als één van de mooiste meren van Schotland. Hier stoppen we even op een parkeerplaats langs de weg voor onze meegenomen lunch en te genieten van het uitzicht.
Andere hele mooie lochs waar we tijdens de reis langskomen zijn onder andere Loch Shin, Loch Affric en Loch Beinn a’Mheadhoin. Natuurlijk werpen we ook een blik op het enorme grote en beroemde Loch Ness, maar dat is zeker niet het mooiste Loch, en het monster Nessie laat zich ook niet zien.
Watervallen
Een ideale tussenstop om even de benen te strekken is de Corrieshalloch Gorge, een kloof van 1,5 kilometer lang en 60 meter diep met een bruggetje erover en uitzicht op een mooie waterval.
De parkeerplaats is vlakbij en in een half uurtje ben je het gebied doorgewandeld.
Op Isle of Skye gaan we naar Fairy Pools, een populair wandelgebied met mooie waterval. Tenminste, dat zou zo moeten zijn maar niet nu bij ons hoor. Ten eerste maken we onmiddellijk kennis met de beruchte Schotse mug, de midges. Grote zwermen minimuggen vallen ons aan. We zijn er op voorbereid en hebben ons lichaam ondanks de warmte goed bedekt, maar zelfs een sjaal om je hoofd is nodig want voor je het weet zit je mond en neus vol.
Ten tweede valt de waterval nogal tegen wegens gebrek aan water, het heeft al weken niet geregend in Schotland en dat gaat ten koste van de watervallen. De omgeving is wel heel mooi en na een wandeling van een uurtje zijn we weer terug bij de auto. Het eerste kwartiertje rijden we met alle ramen wagenwijd open om alle meegekomen muggen weg te laten waaien.
De waterval bij Kilt Rock op Isle of Skye heeft ook last van gebrek aan water, maar het uitzicht is geweldig en vanwege de zeewind zijn de muggen gelukkig gevlucht.
Isle of Skye
Behalve de eerder genoemde watervallen is er nog veel meer te zien op dit eiland. Isle of Skye is onderdeel van de Binnen-Hebriden en door een bijzondere brug verbonden met het vaste land. We maken een stop bij The Old man of Storr, een aparte rotssteen, we rijden over glooiende heuvels in de Cuillin Hills en de Quiraing en maken een mooie wandeling bij Fairy glen.
“Je mond valt open van verbazing bij het zien van dit stukje Skye” had ik ergens gelezen en dat is ook zo. Fairy glen is lastig te bereiken, touringcars kunnen er niet komen en daardoor kunnen wij heerlijk genieten van de rust in een prachtige natuur samen met een handjevol andere toeristen.
Hebriden
Op ca 2 uur varen ten noordwesten van Schotland ligt de eilandengroep Buiten-Hebriden. We gaan erheen omdat we varen leuk vinden, vanwege de ruige natuur en om wat historische hoogtepunten te vinden. De natuur is inderdaad veel woester dan op Skye, waar het voornamelijk vriendelijk aandoet. De wegen zijn goed, meestal tweebaans en alles is duidelijk aangegeven.
De Buiten-Hebriden bestaan uit vele eilanden waar Harris en Lewis de belangrijkste en grootste van zijn. Op Lewis ligt de hoofdstad Stornoway dat zelfs over een klein vliegveld beschikt. Behalve de ruige natuur hebben de eilanden enkele van de mooiste stranden van de wereld, heb ik ergens gelezen.
We komen aan op het eiland Harris en gaan op zoek naar het mooie witte zandstrand met azuurblauwe zee bij Seilebost. Al snel gevonden, de eilanden zijn namelijk niet zo groot, en inderdaad : mooi is het!
Gearannan Blackhouse Village
Vervolgens nemen we een stap terug in de geschiedenis als we een bezoek brengen aan Gearannan Blackhouse Village, een heel klein openluchtmuseum over hoe de mensen vroeger leefden en werkten. Op de Hebriden leven meer schapen dan mensen en die schapen leveren prachtige wol waar het beroemde Harris Tweed van wordt gemaakt.
In één van de huisjes laten ze zien hoe deze stof, meestal ruitpatroon, wordt gemaakt.
Op de Hebriden wordt nog steeds veel op turf gestookt, want dat hebben ze veel, en zo ook in dit museum. Veel te warm, maar het ruikt heerlijk.
Brochs
Tijdens ons rondje op de eilanden bezoeken we de Calanais Standing Stones. Deze verzameling van staande stenen uit de bronstijd zijn geplaatst in een cirkel en waarschijnlijk heel bijzonder. Wij vinden er niet zo veel aan. Des te leuker is de Broch Dun Carloway, een ronde, stenen toren, waarvan de muur bestaat uit twee wanden met een klein deurtje erin.
Brochs, waarvan de functie onbekend is maar waarschijnlijk als kleine vesting diende, stammen uit de IJzertijd. Dun Carloway is aan de zuidzijde iets meer dan negen meter hoog, waarmee deze broch één van de hoogste ter wereld is.
Dieren
Omdat we op onze vorige reis in IJsland de papegaaienduikers gemist hebben willen we nu kost wat het kost kennismaken met deze leuke vogels. We varen naar het vogeleiland Handa en met wat geduld en een verrekijker spotten we eindelijk de bijzondere 'puffins'.
Zalmen zien die tegen de stroom in zwemmen en springen, staan ook op ons verlanglijstje en natuurlijk de prachtige Schotse Hooglanders. Deze koeien met lange haren, die zo ongeveer het nationale symbool van Schotland zijn, zien we bijna nergens, ondanks tien dagen toeren door de hooglanden. Maar gelukkig zien we hele scholen zalmen springen bij de watervallen van Shin en de koe vinden we de laatste dag op een soort kinderboerderij.
Tijdens onze reis zien we vele, vele schapen en een handjevol herten. Gedurende de verschillende overtochten die we maken zien we dolfijnen en zeehonden. Om de dolfijnen nog beter te kunnen zien gaan we naar Moray Firth, waar de wilde dolfijnen bij vloed deze zeearm binnenzwemmen, achter de zalm aan. Een bekende spottersplek vanaf de wal is bij Chanonry Point en we zijn precies op tijd.
Het is gezellig druk met spelende tuimelaars en dat alles heel dichtbij!
Cultuur
Een kasteel bezoeken is een must tijdens ons verblijf in Schotland. Het land ligt ermee bezaaid dus maken we een selectie. We picknicken bij het Urquhart Castle bij Loch Ness, bezoeken het Balmarol Castle in de hooglanden, bekend als zomerresidentie van de Britse koninklijke familie, maken een stop bij het Eilean Donan Castle, dat gebruikt is als inspiratie en locatie voor films als Highlander, James Bond en de serie Outlander.
Schotland is sowieso bij uitstek geschikt als filmlocatie: Denk maar aan Harry Potter! Hoewel wij niet echt fan zijn vinden we het toch leuk om ook daar iets van mee te krijgen. Dus besluiten we om naar het Glenfinnan Viaduct te rijden. Een prachtig viaduct waar de ‘Jacobite stoomtrein’ overheen rijdt die voorkomt in verschillende Harry Potter films. Wij staan op tijd bij het viaduct om de trein te zien, samen met tientallen juichende fans!
Whisky
Behalve over kastelen struikel je ook over whiskystokerijen. Ze hebben er meer dan 100 en vooral in het Speyside gebied kom je er heel veel tegen. Deze regio is bekend om de ‘Malt Whisky Trail’, een 3-daagse tour langs verschillende stokerijen. Ons probleem is dat we een rondreis met de auto maken en dat de chauffeurs toevallig ook de whisky liefhebbers zijn! Wij kiezen voor de Edradour stokerij, de kleinste van het land, in Pitlochry want dat kunnen we vanaf ons hotel lopend af.
De rondleiding is leuk, leerzaam, en de proeverij is lekker. Het is een zeker een ‘must’ als je in Schotland bent, ook al ben je niet zo van de whisky!
Tot slot
Totaal hebben we 1700 kilometer gereden en dat was goed verdeeld over de dagen. We hebben voldoende tijd voor tussenstops en we kunnen alles afvinken van wat we wilden zien, behalve de Schotse regen dan!
Derhalve is ons beeld niet geheel objectief denk ik. Wij hebben prachtig helder warm weer en kunnen van alle kleuren en van ieder uitzicht genieten. Glibberen op een natte ondergrond, lopen in de mist en tegen een regengordijn aankijken is toch anders, maar wel heel Schots.
Dacht ik voor dat we weggingen nog dat het misschien een beetje saai zou worden op den duur? Nou, ik heb me, gelukkig, verschrikkelijk vergist. Geen moment van "we hebben nu wel genoeg gezien". Sterker nog: we willen terug!
Geschreven door: Marianne van Hal