Bali, droomeiland van zon, zee, natuur en cultuur 2

Na een geweldige eerste helft van onze rondreis door Bali (lees hier), komen we aan het begin van de avond aan in ons hotel in Ubud. Heel mooi gelegen, iets buiten het centrum van Ubud met verschillende zwembaden en een prachtig uitzicht.

TravelXL-van-Limburg-BALI-lumbung

We slapen in een Lumbung, een sfeervol huisje met rieten dak.

Ubud

Ubud is het culturele hart van Bali, een drukke stad met veel leuke, hippe restaurantjes, winkeltjes en kunstgalerijen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-ubud-winkelstraatje

Verder worden overal in Ubud massages en Yogalessen aangeboden. Bijzonder in Ubud is dat als je het centrum uitloopt je je meteen tussen de rijstvelden bevindt, een oase van rust net buiten het drukke Ubud.

Lokale markt

De volgende morgen bezoeken we de Pasar Seni Market, die midden in het centrum van Ubud ligt. Er zijn kleurige, volgepropte kraampjes met kleding, sieraden, kruiden, souvenirs en allerlei andere prullaria. We zijn helemaal blij met de leuke souvenirs die we daar kopen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-marktkraam-ubud

Op aanraden van een bekende bezoeken we Café Lotus, om de hoek bij de markt. Wat een oase van rust daar midden in de drukte. Het café/restaurant heeft een grote tuin met vijvers vol met lotusbloemen.

Achter in de tuin, verstopt achter een deur, ligt een tempelcomplex, de Pura Taman Saraswati. We krijgen een sarong om en dwalen lekker rond tussen de tempels.

TravelXL-van-Limburg-BALI-pura-taman-saraswati

Raften

Na een lekker ontbijtje worden we de volgende dag om 9.00 uur opgehaald door een taxi die ons naar Rendang brengt voor ons raft-avontuur. Na de instructies krijgen we zwemvesten aan en stappen we met ons vieren en de gids in ons raft. We varen door de prachtige, ongerepte natuur. Snelle en langzame stroomversnellingen, onder watervallen door, langs rotspartijen. Af en toe vliegen we op de rotsen af, of tollen we rond, we snappen dat we onze helmen niet voor niets hebben gekregen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-raften

Na 18 kilometer en 3 uur varen nemen we afscheid van onze gids.  Nog vol verhalen over de prachtige tocht schuiven we aan bij de lunch die voor ons klaar staat.

Fietstocht

De volgende dag staat er weer een mooie toer op het programma, op de fiets ditmaal, al in Nederland gereserveerd via ons reisbureau. Na een uur met de auto worden we afgezet in Kayuamba, vanwaar we 24 kilometer gaan afdalen naar Beng. Als ik het op de kaart bekijk heb ik het idee dat we half Bali doorfietsen. We krijgen alle vier een helm op, maken onze mountainbikes op maat en starten de afdaling in ons groepje van 11 personen onder leiding van twee ervaren gidsen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-fietstocht

De gidsen kennen de omgeving op hun duimpje en daardoor komen we op plekken die we zelf nooit gevonden zouden hebben. Af en toe gaat het flink hard naar beneden, maar vaak ook in een rustiger tempo zodat er alle tijd is om om ons heen te kijken. Onderweg vertelt de gids honderduit over het typische Balinese leven, de rijstvelden, de goden en het offeren.

TravelXL-van-Limburg-BALI-offeren

Op een gegeven moment pakt hij een enorme spin uit een boom, zo groot als zijn hand, brrr.

Schoolbezoek

We rijden door naar een schooltje waar we afstappen en lekker rond kunnen kijken. De kinderen dragen uniformen en we kijken in de klassen waar les gegeven wordt.

TravelXL-van-Limburg-BALI-schoolbezoek

In Bali gaan kinderen alleen ’s morgens naar school, maar wel 6 dagen in de week.

Prachtig groen

We fietsen verder langs de vele rijst- en maisvelden, koffie- en bananenplantages. Prachtig groen is het overal in Bali.

TravelXL-van-Limburg-BALI-man-in-rijstveld

Onderweg komen we langs honderden kleine familietempels waar vrouwen in kleurrijke kleding rijstoffers brengen. Ook wemelt het er van de kleine, rommelige winkeltjes en marktkraampjes.

Op bezoek bij een kampong

We stoppen bij een huis dat we van binnen mogen bekijken. Op Bali blijven families bijna altijd bij elkaar wonen op het land van de ouders. Als de zoon trouwt en kinderen krijgt wordt er vaak een huisje gebouwd op dat land. Het gevolg is dat ouders met broers en zussen (dat zijn dus ooms en tantes) en kinderen en kleinkinderen allemaal bij elkaar wonen op een klein stukje land met allemaal kleine huisjes erop. Alleen begane grond met vaak matrassen op de grond. Er is een halfopen huisje waar gekookt wordt voor de hele familie.

TravelXL-van-Limburg-BALI-oude-man-in-kampong

En er zijn plekken waar de dieren gehouden worden, kippen, een of twee varkens en/of koeien. Elk familiehuis heeft een eigen tempel, vaak nog groter dan de delen waar geslapen wordt. Verder leeft men voornamelijk buiten. Op de kampong die wij bekijken wonen ze met 22 personen. Bijzonder hoe ze met zo’n grote groep op zo’n klein oppervlakte kunnen leven.

Na de fietstour rijden we terug naar Ubud, naar het huis van de eigenaar, waar we genieten van een heerlijke, uitgebreide rijsttafel.

Balinese dansvoorstelling

De volgende dag laten we ons eerst 3,5 uur in de watten leggen in een Balinese spa.

Daarna bezoeken we een Kecak voorstelling, een traditionele Balinese dansvoorstelling met een vuurdans.

TravelXL-van-Limburg-BALI-dansvoorstelling

Ook al is het moeilijk de symboliek van zo’n Balinese dans te begrijpen, het is een echte belevenis. De sierlijke hoofd- en handbewegingen en de opzwepende muziek maken een onvergetelijke indruk op ons.

Seminyak

Na 5 nachten is het tijd om Ubud te verlaten en rijden we naar Seminyak, gelegen aan de zuidwestkust van Bali, ten noorden van Kuta.

Ik heb gekozen voor Seminyak, omdat het het meest trendy dorp van Bali is, iets wat onze dochters van 16 en 17 zullen waarderen. Ook is het een geweldige plek om te leren surfen. Onze jongste dochter heeft daar al maanden haar zinnen op gezet. Op het strand heb je talloze plekken waar ze surfboards verhuren en lessen geven, dus na even onderhandelen staan we klaar voor haar eerste surfles.

TravelXL-van-Limburg-BALI-surfen

Na een kwartier droog oefenen gaat ze de zee in en vol verbazing kijken we toe hoe ze al binnen een half uurtje op de plank blijft staan en de ene na de andere golf afsurft!

TravelXL-van-Limburg-BALI-seminyak-lumbung

Ook hier hebben we een prachtig hotel en slapen we in een Lumbung.

We winkelen in de hippe boetiekjes, genieten hier van de mooie stranden en van het uitzicht vanuit het trendy restaurant Ku De Ta en we luieren bij het hotelzwembad.

TravelXL-van-Limburg-BALI-ons-zwembad-in-seminyak

Zonsondergang bij Jimbaran

Op dag 3 nemen we de taxi naar Jimbaran, een dorpje op 15 kilometer ten zuiden van Seminyak. We gaan erheen om de prachtige zonsondergang vanaf het strand te bewonderen. Wat een drukte onderweg, door de duizenden auto’s en scooters in het drukke zuidwesten van Bali doen we er 1,5 uur over om de 15 kilometer af te leggen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-maiskolven-karretje

Op het strand genieten we van de zonsondergang, eten we heerlijke maiskolven, maar besluiten we de rit verder naar de Uluwatu tempel over te slaan en keren we terug naar ons hotel.

Naar het oosten

Ook hier vliegen de dagen om en na 4 nachten zitten we in de taxi voor ons laatste verblijf van de vakantie aan de oostkust. De schitterende groene natuur en de rustige omgeving is de trekpleister van het oosten van Bali. Hier vind je nog de authentieke dorpjes waar de tijd heeft stilgestaan.

TravelXL-van-Limburg-BALI-onderweg

Oost-Bali was vroeger het gebied van drie vorstendommen: Klungklung, Bangli en Karangasem.

In deze streek staan dan ook nog veel oude tempels en paleizen. Het voornaamste kenmerk van Oost-Bali is de vulkaan, de Gunung Agung. Vanuit onze villa, die nabij het dorpje Ujung ligt,  kijken we hierop uit. Iets verder naar het westen ligt de Gunung Batur, een vulkaan met een kratermeer.

TravelXL-van-Limburg-BALI-dochter-met-uitzicht

 Villa met uitzicht op vulkaan

In onze villa worden we ontvangen door de staf Eva en Putu, 2 hele lieve meiden die voor ons koken en de villa schoonhouden. De villa is de perfecte mix tussen het westerse moderne comfort en de authentieke Balinese stijl. Binnen en buiten lopen als het ware in elkaar over. We genieten van het kleine zwembadje en het mooie uitzicht op de vulkaan.

TravelXL-van-Limburg-BALI-villa

Vanuit de villa lopen we zo het dorpje in. Het is daar helemaal niet toeristisch, daarom zijn wij een ware bezienswaardigheid. Mensen spreken ons aan, willen met ons op de foto en nodigen ons thuis uit. Zo bijzonder! We delen ballonnen uit aan en binnen no time staan er 15 kinderen om ons heen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-kindjes-met-ballonnen

We lopen door het dorpje en kopen zo hier en daar wat te snoepen, te drinken en muggenspul. Alleen maar omdat we het contact met de mensen zo leuk vinden en omdat we ze ons geld ‘gunnen’. Wat voor ons kleingeld is, is voor hun tenslotte veel geld.

TravelXL-van-Limburg-BALI-kraampje

Op pad met de scooter

De staf huurt 2 scooters voor ons zodat we gemakkelijk de omgeving kunnen verkennen. Dit is eigenlijk de enige plek op het eiland waar je veilig kunt scooteren, omdat het hier rustig is op de weg. Wel blijft het goed opletten, want met kuilen in de weg en mensen die je links en rechts voorbijgaan, zit een ongeluk in een klein hoekje en in Bali wil je niet in een ziekenhuis belanden.

TravelXL-van-Limburg-BALI-op-de-scooter

Strand van Pasir Putih

Op een kwartier rijden per scooter ligt het verborgen strand van Pasir Putih (white sand beach), een afgelegen, mooi, wit zandstrand dat met kokospalmen wordt omringd. Op het strand zijn enkel een half dozijn warungs (authentieke restaurantjes) die van bamboe en palmbladeren zijn gemaakt.

TravelXL-van-Limburg-BALI-strand-van-pasir-putih

We huren ligbedden en parasols en duiken het mooie water in. Er zijn flinke golven en we hebben moeite om ons staande te houden zo langs de rand van het strand, maar als we eenmaal wat dieper zijn kunnen we heerlijk dobberen op ons luchtbed.

Waterpaleis van Tirtaganga

Een dag later brengen we een bezoek aan het waterpaleis van Tirtaganga. Dit was een buitenverblijf voor de voormalige koning en werd gebouwd in 1947. De tuinen die om het paleis liggen zijn prachtig.

TravelXL-van-Limburg-BALI-waterpaleis

In de villa worden we verwend door Eva en Putu, 3 maaltijden per dag en tussendoor heerlijke fruit shakes. Als je een villa huurt op Bali betaal je de dames boodschappengeld. Je geeft je wensen door qua maaltijden, dat kan Oosters zijn hetgeen het lekkerste is natuurlijk, maar een pasta of frietjes zijn ook mogelijk. De dames doen boodschappen op de markt en in de supermarkt en bereiden heerlijke maaltijden.

TravelXL-van-Limburg-BALI-gado-gado

Tijdens het verblijf hebben we vrij veel contact met Eva en Putu, ze vertellen ons veel over het leven daar en wij vertellen ze over het reilen en zeilen in Nederland. Het verblijf in een villa geeft op deze manier wel een extra touch aan de vakantie op Bali.

Na 24 dagen is er nu echt een einde gekomen aan onze fantastische reis en stappen we voor de laatste keer in de taxi. Ditmaal voor de transfer naar de luchthaven. Vol prachtige herinneringen vliegen we terug naar Nederland.

Tot slot

Als ik terug kijk op onze vakantie vind ik Bali een droomeiland met zon, zee, mooie stranden en heerlijke massages. Toch denk ik vooral aan die authentieke cultuur; de ontelbare tempels,  kleine eetstalletjes en volgepropte winkeltjes. En dan niet te vergeten de geweldige natuur met vulkanen, rijstvelden en prachtige bloemen. De lieve bevolking en de heerlijke Oosterse gerechten maakten onze reis compleet.

Een vakantie die we nooit zullen vergeten! We komen zeker nog een keer terug.

TravelXL-van-Limburg-BALI-wij-aan-cocktail

Tips en weetjes

  • Dansvoorstelling: In Ubud is er keuze te over aan dansvoorstellingen. Er zijn dagelijks voorstellingen op verschillende plaatsen in de stad. Als je bij de markt loopt zul je ongetwijfeld wel een flyer in je handen gedrukt krijgen, posters zien of gewoon aangesproken worden door een verkoper. Wij reserveerden via de taxichauffeur, maar ook in een hotel zullen ze graag een reservering voor je maken.
  • Hippe strandtent in Seminyak: KU DE TA is een hele hippe strandtent vanwaar je prachtig de zonsondergang kunt zien. Trendy, luide muziek, druk, duur, maar wel een belevenis!
  • Pennen of ballonnen: Als je in contact wil komen met de lokale bevolking is het leuk om pennen of ballonnen mee te nemen vanuit Nederland.
  • Scooter huren: Kijk uit voor je op een scooter stapt op Bali. In het zuidwesten (rond Kuta) en in Ubud is het enorm druk op de weg. Er wordt links gereden en iedereen rijdt kris kras door elkaar heen op de niet al te beste wegen. Voorzichtigheid is geboden. Wij hebben om die reden voornamelijk een scooter gehuurd in het rustige oosten. Als toerist ben je al gauw schuldig bij een ongeluk en in een ziekenhuis belanden is ook niet fijn in het buitenland.
  • Pinnen: Pinnen is gemakkelijk op Bali, de meeste grote plaatsen hebben meerdere pinautomaten. Je pinpas moet voorzien zijn van een Maestro- of Cirrus-logo om geld op te kunnen nemen en het is gunstiger te pinnen met een pinpas dan met een creditcard, waarbij de kosten hoger zijn. Bij de pinautomaten gelden maximale bedragen die je per keer op kunt nemen, deze bedragen verschillen per bank. Het is het slimst de maximaal toegestane bedragen te pinnen, omdat je opnamekosten moet betalen aan de bank. Als het maximale bedrag niet genoeg is, kan je daarna nogmaals pinnen. Verder is het verstandig te pinnen bij een bankgebouw. Mocht er iets mis gaan, dan kan je direct naar binnen gaan om het op te lossen. Ook is de kans op skimmen dan kleiner. Als laatste: zet je pas voor vertrek uit Nederland op wereld, anders is pinnen niet mogelijk. Let er sowieso op dat je in Indonesië je pas terug neemt nadat je je geld hebt ontvangen. De kans is groot dat je deze in de automaat laat zitten, omdat je van thuis gewend bent dat je eerst je pas terug moet nemen, voordat het geld tevoorschijn komt.

Bali, droomeiland van zon, zee, natuur en cultuur 1

Bali … de andere kant van de wereld! Eerst 6 uur naar Doha in Qatar, daarna 1 uur en 20 minuten wachten en een doorvlucht van 9 uur naar Denpasar. We vliegen met Qatar Airlines, al jaren in de top 3 van de beste airlines ter wereld. Ruime stoelen en een televisiescherm met heel veel mogelijkheden, waaronder meer dan 100 films en informatie over de voortgang van de vlucht.

TravelXL-van-Limburg-BALI-vliegtuig-stoel

Het overstappen in Doha gaat snel, een zeer luxe en moderne luchthaven. Groot voordeel van overstappen in het midden oosten is dat je ongeveer halverwege de vlucht even je benen kunt strekken!

Hartelijke ontvangst

Na aankomst op Bali staat er een chauffeur op ons te wachten die ons in een half uur naar ons hotel in Sanur brengt. Daar worden we heel hartelijk ontvangen en krijgen we een bloemetje in ons haar en een welkomstcocktail.

TravelXL-van-Limburg-BALI-lekkere-sate

Na een heerlijk Indonesisch diner zijn we moe, maar heel voldaan. Wauw we zijn op Bali!

Bijkomen in Sanur

De volgende morgen brengen we door aan ons prachtige zwembad. We vinden het een paradijsje met al die mooie bloemen en palmen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-sanur-zwembad

Natuurlijk verkennen we ook de buurt, lunchen we op het strand en eten we ’s avonds in een typisch Indonesisch restaurantje vlakbij ons hotel.

Sanur ligt in het zuidoosten van Bali. Het is een populaire badplaats, maar het is er lang niet zo druk als Kuta. De zee is hier behoorlijk kalm en niet diep en is dus zeer geschikt voor vakanties met kinderen. Omdat de gebouwen in Sanur niet hoger mogen zijn dan een palmboom, vind je hier, op één hotel na, geen hoge hotels.

TravelXL-van-Limburg-BALI-sanur-strand

Het is een heerlijke plek om bij te komen na je lange vlucht. Er zijn talloze leuke restaurantjes en barretjes, de stranden zijn er prachtig, je kunt je laten masseren, fietsen huren en uitstapjes maken in de omgeving.

Op naar het noorden

Na 4 nachten genieten, worden we door onze chauffeur bij ons hotel opgehaald en vervolgen we onze reis naar het noorden van Bali. We rijden door allemaal kleine dorpjes en zien duizenden kleine tempeltjes langs de weg staan waar de Balinezen hun offers neerleggen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-onderweg-naar-het-noorden

Onze chauffeur vertelt dat elk gezin een eigen tempeltje heeft. Behalve dat heeft ook elke familie een tempel en heeft elk dorp ook nog eens minimaal één tempel, maar vaak wel vijf. Families wonen vaak bij elkaar, zo lang mogelijk bij hun ouders. Als ze zelf een gezinnetje hebben gaan ze vaak op de grond van hun ouders wonen, vandaar die familietempel.

TravelXL-van-Limburg-BALI-sccooter-met-familie

Op de weg rijden duizenden scooters, vaak volgeladen met 1, 2 of 3 personen, soms een hond erbij of allerlei spullen. Daar tussendoor vele auto’s en vrachtwagens. Kortom het is erg druk op de weg. Vaak wordt er maar maximaal 30 à 50 km per uur gereden.

Mengwi

Eerst rijden we naar Mengwi, waar we de tempel Pura Taman Ayun gaan bekijken. Deze tempel is gewijd aan de voorouders van de vorsten die tot 1892 over Mengwi heersten.

TravelXL-van-Limburg-BALI-mengwi

De tempel dateert uit 1634 en is gelegen in een watertuin en wordt omringd door een gracht met lotusbloemen.

Rijstvelden van Jatiluwih

We rijden door naar Jatiluwih, een dorpje waarvan de rijstvelden tot de mooiste van Indonesië behoren. Omdat het op een hoogte van 800 meter ligt, is het hier minder warm.

TravelXL-van-Limburg-BALI-rijstvelden

Na wat rond gekeken te hebben lunchen we in een toeristisch restaurantje met prachtig uitzicht op de rijstvelden.

Apen langs de weg

Een stuk verderop vlakbij Bedugul is een plek waar allemaal apen langs de weg lopen. Er zijn heel veel apen waaronder jonkies en moeders met een babyaapje. We kopen bananen en nootjes en voeren de aapjes met veel plezier.

TravelXL-van-Limburg-BALI-aapjes-voeren

De apen pakken de banaan voorzichtig uit onze handen en gaan hem dan verderop op zitten eten. In het begin is dit even eng maar het went al snel.

Het bergdorpje Munduk

Via het Buyanmeer en het Tamblinganmeer rijden we verder naar het bergdorpje Munduk, een stukje onvervalst Bali met prachtige natuur, rijstterrassen, maar ook koffie- en kruidnagelplantages.

TravelXL-van-Limburg-BALI-kruidnagel-plantage

De kruidnagels liggen er op een soort matten te drogen. Als je je raampje open doet kan je het goed ruiken.

Prachtige villa aan de kust

Vanuit Munduk dalen we af naar de kust via bochtige weggetjes met prachtige uitzichten tot we aankomen in ons volgende verblijf. Onze prachtige villa met veranda en zwembad en uitzicht op zwart strand en zee. Een plaatje!

TravelXL-van-Limburg-BALI-villa-aan-de-kust

We komen er aan om 17.00 uur. Nog net in het licht, want het wordt hier tussen 18.00 en 18.30 uur donker. We worden ontvangen door Anni en James, een getrouwd stel, dat de huishouding van de villa regelt en de maaltijden verzorgt. We zijn alle vier verrukt over de villa, die in een prachtige 3300 m2  grote tuin ligt met veel privacy en wel 20 palmen, fruitbomen, maar ook veel kleur van onder andere bougainville.

Het zwembad schittert in de namiddagzon en de ligbedden staan klaar met handdoeken.

TravelXL-van-Limburg-BALI-bale

Achter het zwembad hoor je de zee ruizen en in de tuin staat een balé, een Balinees huisje met een dikke matras waar je heerlijk kunt liggen, uitkijkend op de zee, maar ook op het huis met zwembad. Dat zal een geliefd plekje worden.

TravelXL-van-Limburg-BALI-diner-in-villa

’s Avonds wordt er een heerlijk diner geserveerd op de veranda en na de koffie duiken we op tijd ons bed in.

De volgende dagen luieren we aan het zwembad, gaan we op pad met een scooter en laten we een masseur langs komen voor heerlijke massages en schoonheidsbehandelingen.

Uitstapje in de omgeving

We maken een toertje met auto en chauffeur naar Banjar, bekend om de warme bronnen. Aansluitend door naar het enige Boedhistische klooster van Bali, het Brahma Vihara Ashrama klooster. Het ligt op een heuvel en biedt een prachtig uitzicht over land en de zee.

TrqvelXL-van-Limburg-BALI-stoepa-bij-brahma-vihara-ashrama-klooster

Via de Sing Sing waterval rijden we door naar Lovina, een klein dorpje aan de noordkust dat bekend staat om de boottoertjes waarmee je dolfijnen kunt spotten. We slenteren wat rond langs de vele stalletjes met kleurige koopwaar en in een eettentje drinken we lekkere smoothies en eten we een club sandwich.

Dolfijnen spotten

De volgende morgen gaat om 5.30 uur de wekker. Vandaag is de grote dag en gaan we dolfijnen spotten op zee. Vanuit onze villa varen we nog in het donker weg met 2 boten en al na 20 minuten hebben we de eerste dolfijnen in het vizier. We filmen, maken foto’s en genieten van hun aanwezigheid. Wat een prachtige dieren die zo langs onze boten met ons mee zwemmen.

TravelXL-van-Limburg-BALI-dolfijnen-spotten

Na een half uur alleen genoten te hebben doemen er 4 andere boten op met toeristen en na 1,5 uur varen keren we weer terug naar de villa, de opgaande zon tegemoet. Wat een belevenis!

‘Lekker’ snorkelen

En dan is alweer onze laatste dag in het noorden aangebroken. We hebben een taxi besproken om naar het noordwesten te gaan, naar Permuteran, een vissersdorpje waar je mooi kunt snorkelen.

YravelXL-van-Limburg-BALI-snorkelen

Vol verwachting stappen we met flippers aan onze voeten en snorkels op het water in, maar het valt een beetje tegen. Afgelopen nacht heeft het enorm geregend en nog steeds is het flink bewolkt en waait het. Bijna geen vis te zien!

Tempel Pura Pulaki

Onderweg naar de villa stoppen we bij de Pura Pulaki, één van de zes heiligste tempels van Bali.

TravelXL-van-Limburg-BALI-pura-pulaki-tempel

Deze tempel ligt prachtig, op een vlak plateau tegen de rotsen aan.

Kookles

Als we terugkomen krijg ik kookles in de villa. Een paar dagen eerder aten we heerlijke Ajam Kecap en Urab. We genoten er zo van dat het echtpaar me aanbood het te leren.

TravelXL-van-Limburg-BALI-kookles

Stap voor stap laten ze me de bereidingswijze zien. Zo leuk!

Richting Ubud

Helaas, aan alles komt een eind, zo ook aan ons verblijf in dit paradijsje. Om 12.00 uur worden we door de crew uitgezwaaid en gaan we met de taxi richting Ubud.

Via Munduk en de meren rijden we over vele kronkelweggetjes eerst naar het Bratanmeer, waar op een klein schiereiland in het meer de schitterende Pura Ulun Danu tempel ligt. De tempel is zo prachtig! Gelegen in het water met mooie tuinen met bloemen eromheen. Een plaatje!

TravelXL-van-Limburg-BALI-pura-ulun-danu-tempel

We hebben geluk, er vindt een ceremonie plaats en er lopen honderden Balinezen rond in witte kleding. Ze hebben gekleurde banden, rood, geel en roze rond hun middel en het ziet er heel mooi uit. Al die mensen zitten op de grond voor een tempel met daarvoor allemaal tafels waarop ze hun offers hebben gelegd.

TravelXL-van-Limburg-BALI-ceremonie-bij-tempel

Prachtig om te zien. De priester loopt rond en besprenkelt iedereen met heilig water.

Om 17.00 uur komen we aan in ons hotel in Ubud, waar we de komende paar dagen zullen verblijven.

Tips en weetjes

  • Restaurantjes in Sanur: Wij hebben heerlijk gegeten bij de volgende restaurantjes in Sanur: Warung little Bird, Kayu Manis, Mona Lisa, Made’s. We kregen deze tips via medereizigers, maar ook op tripadvisor staan vele goede restaurants vermeld.
  • Sarong: Op Bali mag je tempels alleen bezoeken als je knieën en schouders bedekt zijn. In sommige tempels word je alleen toegelaten als je een sarong (wikkelrok) om hebt. In die tempels kan je ze vaak (tegen betaling) lenen, maar het is handiger als je er zelf een hebt. Op Bali zijn ze overal voor een paar euro te koop. Leuk souvenir!
  • Eten en drinken: Op Bali is een wijntje niet te betalen. Voor een glas wijn betaal je tussen de 100.000 en 150.000 Indonesische roepia, dat is € 7,00 à € 10,50 per glas. Terwijl een hoofdgerecht vaak tussen de € 3,50 en € 7,00 kost. De verse sapjes zijn er heerlijk! Sinaasappelsap, watermeloen-, ananas-, aardbeien-, bananensap etcetera. Een vol glas vers geperst sap kost ca € 1,40 à   € 2,00

Benieuwd naar de rest van dit reisverhaal? Klik dan hier

Macedonië, verrassing van de Balkan

Al een aantal jaar wordt Macedonië aangeboden door diverse touroperators. Hoewel de lijst van bestemmingen waar ik ooit eens heen wil best lang is, staat Macedonië er niet tussen.

Door de verhalen van klanten en vrienden die er wel geweest zijn ben ik echter nieuwsgierig geworden. Zo nieuwsgierig dat ik besluit toch naar Macedonië te gaan. En als ik heel eerlijk ben heb ik hier totaal geen spijt van.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-mooie-kust

Eind augustus is het dan zover! Vroeg in de ochtend vertrekken we naar Macedonië voor een 12 daagse reis.

Als we na een korte transfer aankomen in de accommodatie is de kamer al direct beschikbaar. We hebben voor dit hotel gekozen om de directe ligging aan het meer van Ohrid, het zwembad en de afstand naar het centrum van Ohrid. En … we hebben een kamer geboekt met uitzicht op het meer. Een ‘room with a view’.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-accommodatie

Vanaf het hotel is het zo’n 15-20 minuten lopen naar het centrum. Een afstand die goed te doen is, maar als je geen zin hebt om te lopen kan je gemakkelijk een taxi pakken. Een ritje kost tussen de € 1,20 en € 1,50. Voor ons voordelig maar voor daar normale prijzen.

Ohrid

De eerste dag lopen we gelijk naar het centrum, we kijken hier een beetje rond en pakken een terrasje op de boulevard waar we genieten van de zon en kijken naar de mensen om ons heen.

Na een tijdje lopen we verder over de  lange boulevard die we helemaal uitlopen tot aan het kleine haventje.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-Ohrid-haventje

Aan de boulevard zitten diverse hotels met bijbehorende restaurantjes, waar je heerlijk kunt eten. Van vlees tot vis, voor elk wat wils en dit alles tegen zeer lage prijzen. Voor € 20,= kan je makkelijk met zijn tweeën eten. Nog iets verder ligt de Cuba Libre, een hippe Beach Club, waar we de komende dagen regelmatig te vinden zullen zijn.

TravelXL-van-LImburg-MACEDONIE-Ohrid-Cuba-Libre

We houden van wandelen dus we lopen terug richting het oude centrum en komen langs de oude toegangspoort en de arena. Deze laatste werd 200 jaar voor Christus gebouwd en in 1959 bij toeval ontdekt tijdens bouwwerkzaamheden. Tegenwoordig wordt het weer gebruikt onder andere voor het Ohrid Summer Festival dat jaarlijks in juli en augustus gehouden wordt.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-Ohird-arena

Bij het fort, dat iets verder ligt, wordt  entree gevraagd van omgerekend nog geen € 0,50. Ben erg benieuwd of ze inmiddels de prijzen al verhoogd hebben.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-Ohrid-fort

Lopend door het fort genieten we van de vele uitzichten die je daar hebt. Je kunt 360 graden om je heen kijken waardoor je aan de ene kant het meer en aan de andere kant een gedeelte van de stad ziet.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-uitzicht-vanaf-fort

We lopen nog weer verder en komen bij een kerkje met er omheen opgravingen. Dit is allemaal lopend vanaf de accommodatie te bereiken.

Boottochtje

De volgende dag is het mijn verjaardag. We genieten van een lunch aan het meer en besluiten om te gaan varen in een van de vissersbootjes. We krijgen een privétocht en onze kapitein/gids vertelt ons waar we moeten kijken en wat we allemaal zien. Op één hoek een kerk en aan de andere kant zien we het klooster van St. Naum waar we later op excursie nog naar toe zullen gaan.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-boottochtje

We sluiten de dag af met een etentje in de Cuba Libre. Aan  tafel, waar we een geweldig uitzicht hebben over het meer met daarachter het fort, genieten we van de heerlijke cocktails en het geweldige eten.

Eerste excursie

Na  een lekker ontbijt worden we de volgende dag bij onze accommodatie opgehaald voor een excursie. Met een klein gezelschap rijden we een stuk het binnenland in en stoppen bij een punt waar we een super uitzicht hebben op Ohrid. Uiteraard moeten we hier allemaal even wat foto’s van maken.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-uitzicht-op-Ohrid

Onze volgende stop is bij een mevrouw die zelf raki stookt en om 11 uur in de ochtend krijgen we al een glaasje voor geschoteld. We zijn allemaal gelijk wakker.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-stoken-van-raki

We vervolgen onze weg door het binnenland en brengen een bezoek aan een soort fabriek waar kalk gemaakt wordt. Dit wordt allemaal met de hand gemaakt  in stenen ovens. Erg bijzonder om te zien hoe de mensen daar in de hitte staan de werken. Petje af hoor.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-kalkfabriek

We lunchen bij een familie in een klein dorpje en krijgen de mogelijkheid om typisch Macedonische klederdracht te proberen. Daarna lopen we nog wat door het dorpje.

Als afsluiter brengen we een bezoek aan een ‘Natural Washing machine’ zoals het daar genoemd wordt. Hierin wordt water dat uit de bergen stroomt opgevangen in een soort ton waarin je je kleding kan wassen. Heel apart om te zien.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-natural-washing-machine

Relaxdag

De volgende dag besluiten we een relaxdag te houden en blijven we bij het strandje van de accommodatie. Het strand bestaat uit kleine kiezels en we zijn dan ook blij dat we  gebruik kunnen maken van ligbedden en dat we zwemschoenen hebben mee genomen. We komen de dag goed door met wat zonnen, lezen en zwemmen in het meer.

TravelXL-van-LImburg-MACEDONIE-relaxdagje

In de avond gaan we lopend naar het centrum op zoek naar een eettentje. Gelukkig zijn deze volop te vinden in Ohrid. We komen uit bij een restaurant bij het Theater, genaamd Gladiator. Hier kiezen we een lokaal gerecht met gehakt en rijst dat gewikkeld is in wijnbladeren. Echt heerlijk en zeker een aanrader.

Bay of Bones

Na deze rustdag is het weer tijd voor een excursie. Met 2 jeeps vertrekken we naar onze eerste stop de Bay of Bones. Hier vind je een nagebouwd paaldorp uit de tijd van 700 – 1200 jaar voor Christus.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-Bay-of-Bones

De naam Bay of Bones komt van het aantal dierlijke botten dat ze in de zee gevonden hebben. Na wat foto’s gemaakt te hebben vervolgen we onze weg weer.

Klooster van St. Naum

Bij het klooster van St. Naum aangekomen lopen we via een voor toeristen aangelegde straat met veel souvenirwinkeltjes en een restaurant door richting het klooster en de kerk van St. Naum.

TravelXL-van-LImburg-MACEDONIE-klooster-van-St-Naum

Het klooster is in 905 gebouwd door de heilige St. Naum zelf en in 910 werd hij er begraven. Omdat het klooster op een rots is gebouwd  heb je een prachtig uitzicht op het meer van Ohrid.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-uitzicht-meer-Ohrid

Boottochtje

Het klooster is gelegen aan de monding van de rivier de Zwarte Drim, waar je met kleine bootjes over kunt varen. Uiteraard maken we zelf ook een tochtje. Al peddelend wordt er door iemand een en ander verteld over de bronnen.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-rivier-Zwarte-Drim

Omdat het water zo helder is kunnen we tot op de bodem kijken en zien we door het zand heen het water opborrelen.

Galicica National Park

Via het prachtige landschap van het Galicica National park vervolgen we onze weg. Wij rijden de hoogte in en genieten van het panoramische uitzicht en maken mooie foto’s.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-Galicia-National-Park

Prespameer

Vervolgens rijden we door naar het Prespameer, dat op het drielandenpunt van Macedonië, Albanië en Griekenland ligt. Het meer is nog  ‘onontdekt’ en van toerisme is bijna geen sprake.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-Prespameer

Na een lekkere lunch vervolgen we onze weg en rijden we langs diverse boomgaarden terug naar onze accommodatie. ’s Avonds speelt het Nederlands elftal een wedstrijd tegen Turkije en we besluiten deze wedstrijd in Ohrid te gaan kijken. Onder het genot van een heerlijke cocktail zien we Nederland helaas verliezen maar dat mag de pret niet drukken.

Boulevard met Nederlands beeld

Na een goede nachtrust en een lekker ontbijt lopen we weer naar het centrum en besluiten we de gehele boulevard af te lopen. We komen langs diverse beelden en het monument voor de Nederlandse schrijver A. den Doolaard. Hij heeft Ohrid voor de Nederlanders op de kaart gezet, dit naar aanleiding van zijn roman ‘De bruiloft der zeven zigeuners’. Naast het monument is er zelfs een plein naar hem vernoemd.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-monument-den-Doolaard

In de avond is het wachten op mijn broer en schoonzus, die ook naar Macedonië komen voor hun vakantie. We overlappen elkaar een aantal dagen en dat is wel zo gezellig. Na aankomst nemen we ze gelijk mee de stad in voor een overheerlijke cocktail.

Fort van Tsaar Samuel

Na een gezamenlijk ontbijt laten we de volgende dag mijn broer en zijn vrouw rustig acclimatiseren en lopen wij de heuvel op waar het fort van Tsaar Samuel te vinden is. Vanaf hier hebben we een supergaaf uitzicht over het meer en we zien zelfs onze accommodatie liggen. Gelukkig houd ik van foto’s maken en met mijn extra zoomlens maak ik een aantal mooie foto’s.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-uitzicht-vanaf-fort-Tsaar-Samuel

We lopen verder en komen uiteindelijk uit bij het kerkje dat op de top van de heuvel ligt. We lopen er omheen en langs de kust terug op zoek naar een cafeetje om een lekker kopje koffie te gaan drinken.

TravelXl-van-Limburg-MACEDONIE-vierkant

In de avond nemen we met z’n vieren een taxi en laten we ons afzetten bij Cuba Libre.

Dat is de vorige keer goed bevallen dus gaan we op herhaling. Ik kies voor een lekkere steak. We genieten wederom van het heerlijke eten, de fijne atmosfeer en het mooie uitzicht.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-Cuba-Libre-by-night

Na het eten lopen we terug naar het centrum van Ohrid en vervolgens door naar onze accommodatie.

Lekker wandelen

De voorlaatste dag besluiten we om met zijn vieren eens niet richting het centrum te lopen, maar vanuit de accommodatie gezien de  andere kant op. We lopen door een woonwijk en vervolgen onze weg langs de kust en uiteindelijk via boomgaarden weer terug.

TravelXL-van-Limburg-MACEDONIE-kust

In de middag maken we een wandeling richting het fort. Aangezien wij dit al van de binnenkant hebben gezien besluiten we een frisje te drinken zodat de anderen op hun gemak het fort kunnen bezoeken.

Laatste uurtjes

Dan is de laatste dag van onze vakantie aangebroken en we besluiten te gaan lunchen bij ons favoriete Italiaans restaurantje. Daarna is het tijd om terug te lopen naar het hotel, onze koffer buiten te zetten en terug te keren naar Nederland.

Tot slot

Macedonië heeft mij positief verrast. Vele bezienswaardigheden op loopafstand en een leuke diversiteit aan restaurantjes en barretjes met een zeer goede prijs-kwaliteitverhouding. Een goede combinatie van een dagje zonnen, wandelen en het maken van een excursie.

Geschreven door: Mariska Hovingh

Puglia, een grote verrassing in de hak van Italië

Na veel wikken en wegen tussen verschillende bestemmingen hebben wij uiteindelijk gekozen voor het minder voor de hand liggende Puglia, dat in de hak van Zuid Italië ligt. Volgens de beschrijvingen een rustige, niet toeristische bestemming met authentieke plaatsjes, veel wijngaarden, olijfplantages en eigen lokale keuken en wijnen. We zijn benieuwd!

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-wijngaarden

Eind september vertrekken wij voor 12 dagen naar deze mooie bestemming, die in het Nederlands ook wel Apulië wordt genoemd.

Als we, na een voorspoedige vlucht van circa 2,5 uur, op de luchthaven van Bari aankomen en onze koffers hebben, gaan we op zoek naar de transferbus die ons naar onze accommodatie zal brengen.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Olijfboomplantage

Tijdens de rit vallen ons meteen de vele wijngaarden en olijfboomplantages op. Uiteindelijk komen wij tegen de avond aan bij onze accommodatie, een oude wijnboerderij die nog steeds wijn produceert en die daarnaast omgebouwd is tot een prachtig hotel met een mooi zwembad en sfeervolle tuinen.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-TenutaMoreno-terras

Alleen in dit gebied van Italië wordt zo’n wijn- of olijfboerderij een masseria genoemd. Omdat het al laat is en wij nog geen auto in ons bezit hebben en het dichtstbijzijnde plaatsje op ongeveer 4 kilometer van de accommodatie gelegen is, besluiten we op het terras van het hotel te dineren.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-TenutaMoreno-diner-buiten

Nou, dat is geen straf! Heerlijke lokale gerechten waar de streek om bekend staat! Hierna zoeken wij ons bed op.

Eerste dag

Na  een goede nachtrust in een mooie kamer met groot balkon, ontbijten we weer op hetzelfde heerlijke terras. Als om 10.00 uur onze huurauto bij de accommodatie wordt afgeleverd, is het tijd om een rondje te rijden. We pinnen en doen wat boodschappen in het nabijgelegen plaatsje Mesagne. Een echt Italiaans plaatsje; er zijn geen souvenirwinkeltjes en we merken dat de Engelse taal niet door iedereen gesproken wordt. Dat heeft wel wat!

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-TenutaMoreno-zwembad

Weer terug bij ons hotel liggen wij de rest van de dag heerlijk bij het zwembad.

Castellana grotten

De volgende dag is het tijd om dit mooie gebied met onze huurauto te gaan ontdekken. Als allereerste staan de Castellana grotten op de planning. Deze grotten, die één van de belangrijkste bezienswaardigheden zijn van Puglia, liggen op ongeveer 1,5 uur rijden van ons hotel.

Ze zijn ongeveer 90 miljoen jaar geleden gevormd en zijn 3 km lang waarbij het diepste punt tot wel 72 meter reikt.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Castellana-grotten

Er zijn twee verschillende rondleidingen, één van 50 minuten en één  van 2 uur. Aangezien er vandaag nog meer op de planning staat, besluiten wij die van 50 minuten te doen. Het zijn prachtige grotten met een verzameling van stalagtieten, stalagmieten, fossielen, canyons en verkalkingen van conformaties.

Alberobello

Na de indrukwekkende grotten vervolgen we onze weg naar het plaatsje Alberobello, dat  vooral bekend is vanwege de vele trulli (kleine ronde huisjes met een stenen puntdak) die er staan.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Alberobello-uitzicht

De trulli, ongeveer 1000 in Alberobello, zijn uniek en alleen te vinden in Puglia. Niemand weet waarom juist hier tussen 1600 en 1800 zo veel trulli zijn gebouwd. Er zijn in Alberobello twee wijken met trulli. De ene wijk bestaat uit trulli waarin de toeristenwinkeltjes gevestigd zijn en in de andere wijk worden de trulli echt bewoond.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Alberobello-straatje

Je kan hier zelfs een kijkje nemen in de trullo van een lokale bewoner. Leuk om te zien! De trulli zijn in 1910 tot nationaal monument uitgeroepen en in 1996 werden de trulli van Alberobello opgenomen op de werelderfgoedlijst van UNESCO.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Mesagne-avond-kerk

We sluiten deze leuk dag af in Mesagne waar we ook dineren.

Ostuni

Na een paar dagen relaxen bij het hotel, gaan wij weer op pad met onze huurauto. Vandaag gaan wij naar de plaats Ostuni, ook wel het mooiste stadje van Puglia genoemd.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Ostuni

De bijnaam van deze plaats is Citta Bianca, de witte stad, vanwege de vele witte huizen en gebouwen. De plaats is gelegen op een heuvel waardoor je op sommige plekken een mooi ver uitzicht hebt dat tot de zee reikt.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Ostuni-straatje

Na een wandeling door de vele schattige Italiaanse straatjes, drinken wij een drankje op een terras op een gezellig plein.

Strand aan de oostkust

Rond het middaguur rijden wij naar de oostkust van Puglia om lekker op het strand te gaan liggen. We vinden een paar strandjes, maar helaas zijn de faciliteiten al gesloten omdat het wat later in het seizoen is. Ook is het net wat te fris om te gaan liggen en de zee aan deze kant is erg ruw. Jammer, maar later in de vakantie gaan we het weer proberen, maar dan aan de westkust.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Mesagne

Hierna rijden wij terug naar de accommodatie en dineren wij weer in Mesagne.

Olijf masseria

Na wederom een dag bij het zwembad gaan wij vandaag een olijf masseria bezoeken. Het is even zoeken, omdat de bewegwijzering niet altijd even goed is, maar uiteindelijk komen we aan bij de masseria.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Masseria-Brancati

We worden ontvangen door Francesco, die ons ook de rondleiding geeft. Er wordt een heleboel verteld over de geschiedenis van de masseria en de verschillende verwerkingen van de olijfolie in de verschillende tijdsperiodes. Erg leerzaam!

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-olijfboom-op-plantage

Wist je dat er olijven zijn voor de olijfolieproductie en olijven om te eten? Na de rondleiding  proeven we de verschillende olijfoliën en besluiten we een aantal flesjes te kopen. Hierna rijden we nog wat rond en gaan dan terug voor weer een middag relaxen aan het zwembad.

Locorotondo

Omdat wij ervan houden om in een vakantie relaxen te combineren met actief zijn, gaan wij na een dag bij het zwembad weer op pad met de huurauto. Vandaag gaan wij eerst naar het plaatsje Locorotondo dat gebouwd is in de rondte. Dus vandaar de naam Locorotondo.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Locorotondo

Je ziet het al wanneer je aan komt rijden.

We bezoeken een aantal kerken, want daar zijn er erg veel van in elke plaats in dit gebied, maar ons valt op dat deze niet zo uitbundig versierd zijn met bladgoud, schilderijen en andere versiering. Het is wat bescheiden, maar dat maakt ze niet minder mooi.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-kerk

Houd er rekening mee dat in dit gebied echt alles (behalve natuurlijk de restaurants), maar dan ook alles, sluit tijdens de siësta. Dus plan een bezoek aan steden, kerken en bezienswaardigheden in de ochtend of in de late namiddag.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Locorotondo-straatje

Door deze siësta, komt de boel pas tussen half 5 en 5 uur weer op gang en wordt er pas laat in de avond gegeten. Ook als toerist moet je hier rekening mee houden want de restaurants gaan hier pas om half 8 open (en zelfs dan zijn ze nog niet klaar voor de eerste eters) , eerder kun je niet terecht.

Cisternino

Hierna rijden wij door naar Cisternino. Dit vinden wij wat minder gezellig en schattig aandoen. Het is een grotere plaats, maar in het echte historische centrum zijn er toch nog wel wat leuke plekken.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Cisternino-straatje

Hierna gaan wij weer terug en dineren wij weer bij het restaurant van het hotel.

Lecce

Het is weer tijd om op pad te gaan, dit keer naar Lecce. Ook wel de mooiste 17e eeuwse barokstad van dit gebied. Het is inderdaad een mooie plaats met veel kleine straatjes, mooie gebouwen en kerken.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Lecce-kerk

Na een tijdje te hebben rondgelopen, zoeken we een terras op in een gezellig straatje en bestellen we op aanraden van een klant een café Leccese. Dit is koffie met amandelmelk en ijs. Dit smaakt ons goed! Bij het afrekenen moeten we maar € 2,= betalen!

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-Lecce

Sowieso betaal je in dit gebied heel weinig voor eten en drinken. Het is helemaal niet toeristisch. Ook zijn de bezienswaardigheden 9 van de 10 keer gratis te bezoeken. Een leuke meevaller voor de portemonnee.

Westkust

We lopen terug naar de auto en gaan, zoals eerder benoemd, op zoek naar een strand aan de westkust. En we vinden er één! Een heerlijk strand met bedjes en parasols en rustig lichtblauw water. Ook is er weinig wind, dus is het tijd om te zwemmen. Ook voor de bedjes en de parasols hoeven wij niet te betalen, maar deze keer komt dat omdat het seizoen ‘voorbij’ is.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-strand

De tijd gaat snel en op de één na laatste dag leveren we de auto weer in. De rest van de dag relaxen we nog een beetje en de volgende dag worden we alweer opgehaald om met de transfer naar de luchthaven te gaan.

Tot slot

Dit onbekende gebied heeft ons verrast! Het is helemaal niet toeristisch waardoor je echt het idee hebt dat je hier als toerist nog op ontdekkingsreis bent.

TravelXL-van-Limburg-PUGLIA-algemeen

Mooie landschappen, leuke plaatsjes en goed (en goedkoop) eten en drinken. Een echte aanrader als je wat anders dan anders zoekt!

Geschreven door: Samantha van Berk